Posted in մաթեմատիկա 5-րդ դասարան

Մ աթեմատիկա

Խնդիր  185

Գրե՛ք այն ամենափոքր քառանիշ թիվը, որը չի փոխվում նրա գրառման  մեջ թվանշանների ցանկացած տեղափոխության դեպքում։

Պատ.՝ 1111

 

Վարժ 188

Կատարե՛լ գործողությունները

ա)1×0=0

բ)0։8=0

գ)0+6=6

դ)9-0=9

ե)  0-0+0=0

զ)0x0-0x0=0

է) (25-75։3)։2=0

ը)  10x(11-121։11)=0

թ)5-0+13×0-4×0=5

 

Խնդիր   189

Երկու թվերի  բազմապատկման արդյունքը 0 է։ Ճի՞շտ  է արդյոք, որ բազմապատկվող թվերից  մեկը 0-ն  է։

Պատ․՝ այո

Խնդիր  191

Գրատախտակին գրված էին  5, 13, 10025, 7699421  թվերը։ Աշակերտները հանձնարարություն   ստացան՝ ընտրել որևէ թիվ  և այն  գումարել  տրված   թվերից  ամեն մեկին։Աշակերտներից մեկն  անմիջապես կատարեց այդ հանձնարարությունը՝ գրելով  նույն  թվերը։ Ո՞ր  թիվն  ընտրեց  աշակերտը  որպես երկրորդ գումարելի։

Լուծում

5+5=10

13+13=26

10025+10025=20050

76699421+76699421=153398842

Պատ․՝10

 

Խնդիր 166

Դասարանի 33 աշակերտներից 17-ը աղջիկներ են։ Դասարանում տղանե՞րն են ավելի շատ թ՞ե աղջիկները։

Լուծում

33-17=16

Պատ՝․ Աղջիկները

168․ Աշակերտները կարդալով 10 էջ, 6 օրվա ընթացքում կարդացել է գրքի կեսը։ Քան՞ի էջ կա գրքում։

Լուծում՝

10×6=60

60×2=120

Պատ՝․ 120

 

Խնդիր 170

Զրահավորված ասպետի զանգվածը 120 կգ է,ընդ որում ասպետի զանգվածը 40 կգ-ով մեծ է զրահի զանգվածից։Գտեք ասպետի և զրահի զանգվածների առանձին-առանձին։

Լուծում

120-40=80

80:2=40

40+40=80

Պատ՝․Ասպետի զանգված`80, կգ Զրահի զանգված`40 կգ

 

Վարժ 155

Եթե աստղանիշի փոխարեն տեղադրեք որևէ թվանշան,ապա երկու թվերից ո՞րն ավելի փոքր կլինի։

ա) 5372> 3789

բ)901 <1325

գ) 111> 857

դ) 405 < 701

ե) 9277 <9287

զ) 5141 > 5041

 

Վարժ 157

Աստղանիշի փոծարեն գրեք համապատասխան թվանշան, որպեսզի ստացված անհավասարությունը ճիշտ լինի։

ա) 936 > 836

բ) 570 > 560

գ) 929 < 939

դ) 81< 817

ե) 831 > 830

զ) 400> 300

է) 100 < 305

ը) 200 < 217

 

Վարժ 159

Կատարեք բաժանում և ստացված թվերը դասավորեք աճման կարգով։

236:4=59

14056:7=208

29400:1960=15

4025:175=23

15, 23, 59, 208:

Posted in Ռուսերեն

Притяжательные местоимения. Вопросы ЧЕЙ? ЧЬЯ? ЧЬЁ? ЧЬИ?

 

А. Упражнение 1. Вставьте вместо точек нужное местоимение.

Модель: Это моя книга. – Это моя книга.

А) мой, моя, моё

  1. Это моё ручка. 2. Это мой карандаш. 3. Это мой стол. 4. Это моё упражнение.
  2. Это моя мама. 6. Это моё окно.

Б) наш, наша, наше

  1. Это наш класс. 2. Это наша комната. 3. Это наше окно. 4. Это наш

преподаватель. 5. Это наша академия. 6. Это наш словарь.

4

В) твой, твоя, твоё

  1. Это твой дом. 2. Это твоя бабушка. 3. Это твоё слово. 4. Это твой учебник.
  2. Это твоя подруга. 6. Это твоё письмо.

Г) ваш , ваша, ваше

  1. Это ваш журнал. 2. Это ваша семья. 3. Это ваша группа. 4. Это ваш

преподаватель. 5. Это ваш отец. 6. Это ваше письмо.

 

Упражнение 2. Напишите слова в нужной колонке.

Модель:

Это мой учебник Это моя мама Это моё письмо

Это моя сестра, Это мой словарь, Это моё упражнение, Это мой стол, Это мой отец, Это мой карандаш, Это моя ручка, Это моё окно,

Это моя тетрадь, Это мой класс, Это моя группа, Это моё слово, Это мой стул, Это моя кровать, Это моя шапка, Это моя тетрадь, Это мой телевизор,

Это моя бабушка, Это мой текст, Это мой сын, Это моя газета, Это мой преподаватель, Это моя лампа, Это моя комната, Это моё общежитие, Это мой друг,

Это моя академия, Это моё место, Это моя музыка, Это мой дедушка.

 

Упражнение 3. Ответьте на вопросы по модели.

Модель: Чей это учебник? – Это мой учебник.

  1. Чей это словарь? Это мой словарь 2. Чья это книга? это моя книга 3. Чьё это письмо? Это моё письмо 4. Чьи это

карандаши? Это мои карандаши 5. Чей это класс? Это мой класс 6. Чья это сестра? это моя сестра  7. Чьё это окно? это моё окно  8. Чьи это

тетради? это мои тетради.

 

Упражнение 4. Ответьте на вопросы по модели.

Модель: Чей это дом? (он) – Это его дом.

  1. Чей это учебник? (он) – Это его учебник 2. Чей это словарь? (она)- Это её словарь 3. Чья это книга? (он) Это его книга
  2. Чья это комната? (она) Это её комната 5. Чьё это письмо? (они) Это их письмо 6. Чьи это книги? (они) Это их книги.

Б. Упражнение 5. Ответьте на вопросы по модели.

А) Модель: Это мой стол? – Это твой стол? – Да, это мой стол.

  1. Это твоя книга? Да, это моя книга 2. Это твой учебник? Да, это мой учебник 3. Это твоё окно? Да, это моё окно 4. Это твой журнал? Да, это мой журнал
  2. Это твоя комната? Да, это моя комната

Б) Модель: Это твой словарь? – Это твой словарь? – Нет, это не мой

словарь.

  1. Это твой класс? Нет, это не мой класс 2. Это твоя семья? Нет, это не моя семья 3. Это твоё упражнение? Нет, это не моё упражнение 4. Это твой брат? Нет, это не мой брат
  2. Это твоё письмо? Нет, это не моё письмо 6. Это твоя сестра? Нет, это не моя сестра

 

Упражнение 6. Вместо точек вставьте нужное местоимение.

Модель: Это мой словарь. Он лежит тут. – Это мой словарь. Он лежит тут.

Это мой брат. Он учится здесь. 2. Это моя мама. Она дома. 3. Это наше

окно. Оно там. 4. Это твой друг. Он слушает радио. 5. Это ваш преподаватель. Он

работает тут. 6. Это твоя сестра. Она  учит слова. 7. Это наш учитель. Он читает

текст. 8. Это моё письмо. Оно лежит там. 9. Это наша подруга. Она повторяет

глаголы. 10. Это твоё кресло. Оно стоит там.

 

Упражнение 9. Вставьте вместо точек слова мой, твой, наш, ваш в
правильной форме.
1. Ты знаешь, где моя книга? – Вот твоя книга.
2. Это ваш словарь? – Да, это наш словарь.
3. Можно взять твою ручку? – Да, возьми мою ручку.
4. Это мой учебник? – Нет, это не твой учебник.
5. Ты читаешь наше письмо. – Нет, я не читаю ваше письмо.

 

Posted in Ռուսերեն

,,Моя семья – это семь „Я”

С удовольствием расскажу о своей семье. Мне с семьёй повезло. У меня
прекрасные родители. Заботливые, добрые, всегда помогут советом, если
попросишь.
Отец мой по профессии инженер, он любит технику и всё свободное
время проводит в мастерской, которую устроил в гараже.
Мама у меня детский врач. Она работает в детской больнице. Очень
любит работу и переживает за больных детей. Она отличная хозяйка и
прекрасно готовит.
У меня два брата. Старший брат, Сергей, – студент, будущий учитель
математики. Ему 19 лет. Младший, Виктор, учится в седьмом классе. Ему
12 лет.
Младшая сестра, Нина, учится во втором классе. Ей 7 лет. Она очень
любит животных. Седьмой член нашей семьи – это наша собака Джек. Он
очень весёлый и преданный пёс. Мы все его очень любим. У нас много
родственников и друзей, поэтому в доме часто бывают гости. Мы любим
принимать гостей.
У нас есть семейные традиции и правила:
Когда кому-нибудь плохо, постарайся помочь ему.
Не жди, пока тебя попросят что-то сделать. Сделай сам!
На заботу отвечай заботой.

Posted in Երգ

Էս գիշեր լուսը տեսա

Էս գիշեր լուսը տեսա,

Երի~, երի~, երի~ ջա~ն,

Իմ յարը դուսը տեսա,

Երի’, մարալո ջեյրա~ն:

 

Ելել էր ուխտ էր գալի,

Երի~, երի~, երի~ ջա~ն,

Հրացանը` դուսը տեսա:

Երի’, մարալո ջեյրա~ն:

 

Արև էր ամպի տակին,

Երի~, երի~, երի~ ջա~ն,

Սուրբ Հակոբ ճամփի տակին,

Երի’, մարալո ջեյրա~ն:

 

Մի էնպես աղբեր ունեմ,

Երի~, երի~, երի~ ջա~ն,

Հրեղեն ձին թամբի տակին:

Երի’, մարալո ջեյրա~ն:

 

Էս գիշեր լուսը տեսա,

Երի~, երի~, երի~ ջա~ն,

Իմ յարը դուսը տեսա,

Երի’, մարալո ջեյրա~ն:

Posted in մաթեմատիկա 5-րդ դասարան

Մաթեմատիկա

Կատարե՛լ գործողությունները։

15x6x4=360

3x7x25=525

18x10x9=1620

125x8x4=4000

9x35x40=12600

24x25x6=3600

10x100x13=13000

37x23x10=8510

25x98x11=26950

 

Խնդիր  102

Կիրակի օրը թանգարան այցելեց 70 մարդ, երկուշաբթի՝ հինգ անգամ պակաս, իսկ երեքշաբթի՝ երկու  անգամ պակաս,քան երկուշաբթի։ Քանի՞ մարդ այցելեց թանգարան երեքշաբթի օրը։

Լուծում

70։5=14

14։2=7

Պատ․՝ 7 մարդ։

 

Վարժ 104

Լուծե՛լ թվաբանական խաչբառը։

 

24 : 12 = 12
: : +
6 x 2 = 12
= = =
4 x 6 = 24

 

72 : 8 = 9
X
18 : 6 = 3
= = =
54 : 2 = 27

 

Վարջ 137

Կատարել գործողությունը։

(22+163)x117=21645

(58+151)x19=3971

(98+15)x13=1430

(524-53)x38=17899

(294-180)x77=8701

(714-393)x123=39483

 

Խնդիր 138

Մի գրքույկում կա 20 էջ, մյուսում, 56, Քանի էջ կա այն գրքում որի էջերի քանակը 7 անգամ ավելի է, քան երկու գրքույկներինը միասին։

Լուծում

20+56=76

76×7=532

Պատ․՝ 532 էջ:

 

Խնդիր 139

Լուծում

Գինում երկու կարաս կա։ Առաջինում կար 100 լ գինի։ Երբ նրանից վերցրին 30 լ գինի, նրա մեջ մնացա երկու անգամ պակաս գինի, քան երկրորդում եղածն էր։ Որքա՞ն գինի կար երկրորդ կարասում

Լուծում

100-30=70

70×2=140

Պատ․՝ 140 լ գինի։

 

Խնդիր 140

Երկու կայարանների հեռավորությունը 350 կմ է։ Առաջին գնացքն այդ ճանապարհը անցնում է 2 ժամով պակաս ժամանակում, քան երկրորդը։ 1 ժամում քանի՞ կիլոմետր է անցնում առաջին գնացքը, եթե երկրորդը 1 ժամում անցնում է 50 կմ ։

Լուծում

350:50=7 երկրորդ գնացքն

7-2=5

350:5=70

Պատ․՝ 70 կմ:

Posted in մաթեմատիկա 5-րդ դասարան

Տնային աշխատանք

Վարժ 152

Երկու թվերից ո՞րն է ավելի մեծ։

ա) 12374 > 9389

բ) 567213 > 566213

գ) 11111 > 9999

դ) 874563 > 785674

ե) 3766520032 >  476389935

զ) 10001000 >  10010000

 

Վարժ 153

Երկու թվերից ո՞րն է ավելի փոքր։

ա)2367894 <  2367994,

բ)  13456   <   53456,

գ)89337658  <  3321002567

դ)1111121111  <  1111511111,

ե)9930399  <  9931399,

զ)67676776  < 67677676։

 

Խնդիր  167

Տուփում կան 41 գնդիկներ ՝կարմիր, կապույտ և նարնջագույն։ Կարմիր գնդիկները 20 անգամ ավելի  են, քան նարնջագույնները։ Քանի՞ կապույտ գնդիկ կա տուփում։

Լուծում

20+1=21

41-21=20

Պատ․՝20

 

Խնդիր  169

Հավաքած խաղողը լցրել են 12 արկղ և 36 զամբյուղ։ Արկղում տեղավորվել է 20 կգ  խաղող, իսկ  յուրաքանչյուր զամբյուղում՝ 15 կգ։ Քանի՞ կիլոգրամ խաղող են հավաքել։

Լուծում

12×20=240

36ղx15=540

240+540=780

Պատ․՝ 780

Posted in Բնագիտություն

ԵՐԿՐԱԳՈՒՆԴ ՀԱՐՑԵՐ ԵՒ ՊԱՏԱՍԽԱՆՆԵ

1.Ի՞նչ շերտերից են կազմված Երկիրը:

Երկրակեղև, միջապատյան, արտաքին միջուկ, ներքին միջուկ։

2. Ի՞նչ է քարոլորտը:

Քարոլորտին են անվանում երկրի պինդ միասնական թաղանթը, որը կազմված է երկրակեղևից, և միջնապատյանի վերին մասից:

3. Ինչպիսի՞ կարծր ապարներ կան:

Կարծր ապարներ են, քարերը, քարածուխը, քարաղը։

Posted in Բնագիտություն

Երկրի ներքին կառուցվածքը․ քարոլորտ

Image_690
загруженное (1)

Երկրագունդն, ըստ ներքին կառուցվածքի, բաժանվում է երեք հիմնական մասերի։ Կենտրոնում միջուկն է, նրանից վերև՝  միջնապատյանը, ապա՝  երկրակեղևը:
Միջուկը կազմված է երկու շերտից՝  ներքին և արտաքին: Ներքին շերտի ջերմաստիճանը  հասնում է 6300°C-ի, արտաքինը՝ 6100 °C-ի:  Միջուկի ջերմաստիճանը հասնում է 5000 աստիճանի: Միջուկից դեպի երկրակեղև ջերմաստիճանը նվազում է: Ներքին միջուկը պինդ վիճակում է, արտաքինը՝  կիսահեղուկ: Միջուկը կազմված է հիմնականում երկաթից և նիկելից:
Քարոլորտ են անվանում Երկրի պինդ միասնական թաղանթը, որը կազմված է երկրակեղևից և միջնապատյանի վերին մասից:
Միջնապատյանը զբաղեցնում է Երկրի ծավալի մոտավորապես 4/5 մասը: Չնայած միջնապատյանի ջերմաստիճանը բավականին բարձր է՝ մինչև 2900 °C, սակայն բարձր ճնշման պատճառով այն հիմնականում պինդ վիճակում է: Նրա վերին մասում փափկավուն շերտն է, որտեղ նյութերը կիսահալված, հրահեղուկ վիճակում են:
Երկրակեղևի հաստությունը ցամաքում կազմում է 30-80 կմ, իսկ օվկիանոսների հատակին՝ 5-10 կմ: Այն կազմում է Երկրի ծավալի 1/100 մասը:
Երկրակեղևը կազմված է կարծր և փխրուն ապարներից: Կարծր ապարներ են, օրինակ՝   քարերը, քարածուխը, քարաղը, փխրուն ապարներից են կավը, ավազը, տորֆը:
Ժողովրդական տնտեսության մեջ օգտագործվող ապարները կամ հանքանյութերն անվանում են նաև օգտակար հանածոներ են:
Օգտակար հանածոներից են, օրինակ՝  նավթը, քարածուխը, տորֆը, բնական գազը: Դրանք վառելանյութեր են:
Կարևոր օգտակար հանածոներ են նաև մետաղները։
Ապարներում կան նաև այնպիսի հանքանյութեր, որոնք իրենց բացառիկ գեղեցկության և եզակիության շնորհիվ համարվում են թանկարժեք քարեր: Այդպիսիք են, օրինակ՝  ալմաստը, սուտակը, զմրուխտը:
Բնության ամենակարևոր պաշարներից է նաև հողը: Հողի կազմության մեջ գերակշռում են քայքայված լեռնային ապարների մասնիկները և հումուսը (բնահող): Վերջինս առաջանում է հարյուրամյակների ընթացքում կենդանական ու բուսական մնացորդների քայքայումից: Հողային շերտով ծածկված է Երկրի ցամաքային մակերևույթի գրեթե 9/10 մասը:
Երկրակեղևը և միջնապատյանի վերին մասը միասին կազմում են քարոլորտը: Այն Երկրի բաղադրիչներից է:
Օվկիանոսներն ու ծովերը, լճերը, գետերը, աղբյուրները, արհեստական ջրամբարներն ու ստորերկրյա ջրերը կազմում են Երկրի ջրային բաղադրիչը՝  ջրոլորտը:
Երկրի օդային բաղադրիչն անվանում են մթնոլորտ:
Կենդանի օրգանիզմներն իրենց միջավայրով հանդերձ կազմում են կենսոլորտը: Ինչպես տեսաք, Երկրի կառուցվածքի բաղադրիչներ են քարոլորտը, ջրոլորտը, մթնոլորտը, կենսոլորտը:
Հնուց ի վեր մարդիկ ձգտել են իմանալու, թե ինչ կա մեր մոլորակի ընդերքում: Այդ նպատակով դիմել են ուսումնասիրման տարբեր եղանակների: Օրինակ՝  Երկրի ընդերքը հետազոտել են խոր հորատանցքեր փորելու միջոցով: Երկրի ընդերքի մասին տեղեկություններ ստացել են նաև բնական երևույթների ուսումնասիրության ընթացքում: Օրինակ՝  հրաբուխների ժայթքումները և տաք աղբյուրների գոյությունը հիմք են տվել եզրակացնելու, որ Երկրի խորքում նյութերը տաք և հալված վիճակում են:

Posted in Հայրենագիտոըթյուն

Հայկական բնաշխարհ

Հայկական լեռնաշխարհ

Այն տարածքը, որտեղ իր պատմական ուղին է անցել հայ ժողովուրդը կոչվում է Հայաստան։ Այլ ժողովուրդներ   Հայաստանին կոչում են Արմենիա։ Հայկական լեռնաշխարհը հայտնի է իր բազմաթիվ  լեռնաշղթաներով և սարահարթերով։ Հայկական լեռնաշխարհը ունի ծովի մակերևույթից 1500-1800 մետր միջին բարձրություն։ Իր բարձր դիրքի համար Հայկական լեռնաշխարհը կոչվում է լեռնային կղզի։ Հյուսիս-արևմուտքից եզրերվում  է Պոնտական, հյուսիսից՝  Փոքր Կովկաս՝  Հայկական Տավրոս լեռնաշղթաներով։ Արևելքից արևմուտք, ձգվում է Հայկական պար լեռնաշղթան։ Հայկական պարն արևմուտքում սկիզբ է առնում Մասիս սարից։ Մասիսն ունի 5165 մերտ բարձրություն։                                                                    Հայաստանի ամենաբարձր լեռը դա Արագածն է։Արագած լեռը հարուստ է ջրերով և բուսականությամբ։ Հյուսիսից  եզերվում է Արարատյան դաշտը։ Այստեղ են գտնվում Հայաստանի հինավոիրց մայրաքաղաքները՝ Արմավիրը, Երվանդաշատը, Արտաշատը,Վաղարշապատը , Դվինը,  նաև Հայաստանի Հանրապետության մայրաքաղաք՝ Երևանը։

 

Գետեր և լճեր                                                                                                                                                    Հայկական լեռնաշխարհին սկիզբ են առնում Եփրատ, Տիգրիս, Ճորոխ, Արաքս և Կուր գետերը։ Եփրատը դուրս գալով Հայկական լեռնաշխարհից անցում է միջագետքով, միախառնվում Տիգրիսին և թափվում Պարսից ծով։ Ճորոխ գետը թափվում է Սև ծով։ Արաքս գետը սկիզբ են առնում Բուրականի ակունքից, ընդունելով Ախուրյան, Քասախ, Հրազդան գետերը, միանում է Կուր գետին և թափվում Կասպից ծով։     Հայ ժողովուրդը Արաքս գետն Անվանում է մայր Արաքս։ Հայկական լեռնաշխարհը, հարուստ է մեծ և փոքր լճերով։ Սևանա լիճը աշխարհի բարձրադիր, քաղցրահամ լճերից է։ Սևանալճում բազմանում են Իշքան, կարմրախայթ , գեղարքոնի ձկրերը։ Լիճը ունեցել է մեկ կղզի, որը հետեգայում ջրի իջեցման պատճառով վերածվել է թերակղզու։ Սևանալիճ է թափվում բազմաթիվ գետեր և միայն սկիզբ է առնում  Հրազդան գետը։ Վանա լիճը ավելի մեծ է և ջուրը աղի է, բազմանում է միայն տարեխ ձուկը։ Այն ունի 4 կղզի, որոնցից նշանավորը Աղթամարն է։

 

Բուսական և կենդանական աշխարհ                                                                                                          Հայկական լեռնաշխարհի բնությունը շատ հարուստ է։ Աճում է թուզ, նուռ, տանձ, խնձոր, սալոր, բազմազան են խաղողի այգիները։ Մշակում են ցորեն,  գարի, հաճար, կորեկ։ Հայկական լեռնաշխարհում համեմատաբար անտառաները քիչ են։ Շատ անտառներ կան Արցախում, Սյունիքում, Գուգարքում։ Անտառներում աճու են կաղնի, հաճարենի , բոխի, թխկենի, հացենի, կեչի։ Կան նաև վայրի պտղատու ծառեր և թփեր։ Հին Հայաստանում տնկվել են արհեստական անտառներ, որոնցից մեզ հայտնի է Խոսրովի անտառը։ Բազմազան է կենդանական աշխարհը։ Արարատըան դաշտում կար որդի մի տեսակ, որից ստանում էին կարմիր ներկ  և անվանում՝  որդան կարմ

Օգտակոր հանածոներ                                                                                                                                Հայկական լեռնաշխարհի ընդերքը հարուստ է օգտակար և ոչ օգտակար հանածոներով՝ պղինձ, երկաթ, կապար, արծաթ, ոսկի։ Կան նաև աղահանքեր։ Հայկական լեռնաշխարհը հայտնի է նաև հանքային բուժիչ ջրերով։ Հայաստսնը նաև ունի շինյանյութի շատ պաշարներ՝   տարբեր գույնի  տուֆ (վարդագույն, սև, սպիտակ), բազալատ, կրաքար, հրակայուն   կավեր, ավազ, մարմար և այլն։

 

Վարչական բաժանումը                                                                                                                                       Դեռևս  Ք․ա․ IVդարում, Հայաստանում ձևավորվել են երկու վարչաքաղաքական միավոր՝ Մեծ Հայք և Փոքր Հայք։   Մեծ Հայքը բաժանվախ են 15 նահանգներ Արարատ, Գուգարք, Ուտք, Արցախ, Սյունիք, Փայտակարան, Վասպուրական, Պարսկահայք, Կորճայք, Մոկք, Աղձինք, Տուրուբերան, Ծոփք, Բարձր Հայք, Տայք։ Մեծ Հայքն ունի մոտ 300 հազար քառակուսի կմ տարածք։       Հայաստանի Հանրապետություն տարածքն ընգրկում է Մեծ Հայքի, Արարատի, Սյունիքի և Գուգարք նահանգների մի մասը։