Category: Մայրենի

Բոլորը գիտեն, որ գարնանը ծաղկում են ծառերը, ծաղիկները, թռչունները վերադառնում են, և սկսում է շատ անձրևներ են տեղալ, իսկ անձրևներից հետո միշ անտառներում սարերում սունկ է աճում։ ԵՎ ահա հայկակն լեռնաշխարհի մի գեղեցիկ բացատում, հողից իր գլուխը հանեց Գուրգեն անունով  սունկը։ Գուրգեն սունկը շատ բարի, խելացի, ցածրահասակ և գեղեցիկ սունկ է։ Մի անգամ Գուրգեն սունկը արևի տակ տաքանում էր և հանկարծ իր կողքի ծաղկի վրա նստեց մի գեղեցիկ թիթեռ։ Թիթեռի անունը  Լուիզա էր, նա   գեղեցիկ, նբիկ    թիթեռնիկ էր։ Նրանք շատ երկար խոսեցին քաղաքականությաունից և հասկացան, որ դա իրենց համար հետաքրքիր չէ , և սկսեցին զրութել աշխարհի գտնվող բնության մասին և հասկացան, որ իրենք երկուսով սիրում են նույն բաները։ Շատ երկար  շփումից հետո նրանք, որոշեցին ամուսնանալ։ Նրանք ապրեցին երկար, երջանիկ, ունեցան երկու փոքրին սունկիկներ, որոնց վրա կային թիթեռնիկի թրիկների։

 

Բարև Ձեզ։ Ես Արսինեն եմ։ Այսօր ես կպատմեմ իմ դպրոցի մասին։ Ես սովորում եմ այս դպրոցում արդեն հինգ տարի։ Ես չեմ տեղափոխվելու ուրիշ դպրոց և մնալու եմիմ սիրելի <<Մխիթար սեբաստացի>> դպրոցում։ Ես գիտեմ, որ Մայր դպրոցում կա երկու դպրոց Ավագ և Միջին։ Ունեմ այս դպրոցում շատ ընկերներ։ Իմ ամենա մտերիմ ընկերուհին Արփինեն է։ Միջին դպրոցում անցնեու յոթերորդ դասարանից ֆիզիկա և քիմիա։ Մենք առաջին երկու տարին սովորել ենք ընկեր Լուսինեի մոտ։ Մենք նարան շատ ենք կարոտոլ։ Արդեն չորորդ դասարանից եկանք ընկեր Լենաի մոտ։ Մեր դպրոցում գնահատական չեն դնում։ Բայց գնահատական են դնում միայն կիսամյակաին գնահատականն եր։

 

323. Նախադասության բառերը փոխարինի՛ր հարցում արտահայտող համապատասխանբառերով:

            Օրիանկ՝
Արան հոգնած վերադարձավ դաշտից: — Ո՞վ ինչպե՞ս ի՞նչ արեց որտեղի՞ց:

            Գնացքն անցավ:
            Եկեղեցու զանգերը ղողանջում են:
            Մարդը դաշտում բահով փորում էր:
            Մարդու ոտքը քարին կպավ:
            Լուսացավ:
            Ձին ախոռում անհանգիստ վրնջում էր:
            Աղջիկները ջորն իջան ջրի:
            Ինքնաթիռը թռչում էր արծաթե ամպերի վրայով:

335. Նախադասություններն ընդարձակի՛ր:

            Փորձենք:
            Աղջիկները կպատմեն:
            Մեծերը կլսեն:
            Կընտրեք:
            Ճամփորդը վերադարձավ:

            Այդ փոքրիկին կարելի է տեղավորել:

331. Նախադասությունն ընդարձակի՛ր՝ ավելացնելով ո՞ւմ կամ ի՞նչը հարցերին պատասխանողբառեր կամ բառակապակցություններ:

Մարդն ամբողջ կյանքում սիրում է:
            Առավոտյան անտառում որսորդները գտել են:
            Հեռուներից վերադարձած մարդը կարոտով գրկեց:
            Հանկարծ իր կողքին տեսավ:

 

Իմ ընկեր ուսուցիչն ընկեր Լյովան է։ Նա մեր մաթեմատիկայի ուսուցիչն է։ Նա շատ ջահել է, ուրախ, զվարդ և խելացի։ Ընկեր Լյովան չի սիրում, երբ իր դասերից ուշանում են, թեկուզ՝ մեկ րոպեով։ Ընկեր Լյովան մեզ դասավանդում է արդեն երկու տարի։ Նա մինչև դասը սկսվելը վերցնում է բոլորի հեռախոսները։ Ես  սիրում եմ, երբ մենք մաթեմատիկայի դասերը դրսում ենք անցկացնում բնության գրկում։ Ընկեր Լյովան շատ կատակասեր է։ Ընկեր Լյովան մեզ միշտ ասել է, որ մենք նրան հաշվենք, որպեզ մեծ եղբայր։ Նա միշ եղել է մեր թև ու թիկունքին  կա և կմնա։ Մեր դասարանը շատ-շատ սիրում է ընկեր Լյովյին։ Ընկեր Լյովան միակ և անկրկնելի ուսուցիչն է։

Ես  Արսինե Հակոբյանն եմ։ Սովորում եմ «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրի, Հարավային դպրոցի  5.1  դասարանում։ Ես այս դպրոցում սովորում եմ հինգ տարի: Ես մայրենի լեզվից իմացել եմ այնքան բան, ինչքան, որ ես չգիտեի: Ես մասնակցել եմ  մայրենի առարկայի բոլոր ֆլեշմոբներին։  Ես սիրում եմ,երբ մենք  մայրենիի դասերը դրսում ենք անցկացնում։ Ես կարդում եմ հայերեն, ռուսերեն և անգլերեն լեզուներով  տարբեր գրքեր։ Մենք գնացել էինք ճամփորդության Ավետիք Իսահակյանի տուն-թանգարան։ Սիրում եմ  մայրենիի դասերի ժամանակ գրքեր կարդալ իմ ընկերների հետ։ Մենք մայրենիի ժամանակ, ամեն ուրաբ ընթերցում ենք տարբեր գրքեր: Ես կարդում եմ <<Հարրի Քոթեռ>> գիրքը։ Նաև մենք ունենք առանձիմ մի դաս, որտեղ մենք Մայրենի լեզվի առաջադրանքների ենք անում <<Գործնական քերականություն>>: Ահա և իմ հաշվետու պատումը։

 

360. Ա և Բ տեքստերը համեմատի՛ր և դրանց տարբերությունը գտի՛ր:

Ա. Քամին մարագի շուրջը պտտվեց, մտնելու ճեղք չգտավ ու ասաց.
– Մարա՛գ, դուռդ բա՛ց արա, քեզ հարդ եմ բերել:
Մարագը պատասխանեց.
– Դու իմ ունեցած հարդը մի՛ տանիր, քո բերածն ինձ հարկավոր չէ:
Բ. Քամին մարագի շուրջը պտտվեց, մտնելու ճեղք չգտավ ումարագին ասաց, որ դուռը բաց անի, որովհետև ինքը նրան հարդ է բերել: Մարագը պատասխանեց, որ քամին թող իր ունեցած հարդը չտանի, իրեն նրա բերածը հարկավոր չէ:

Ա տեքստում ուղղակի խոսք է,իսկ Բ-ն անուղղակի։

361. Ա և Բ նախադասությունների մեջ ընդգծված մասերը համեմատի՛ր: Դրանք ինչո՞վ են տարբերվում (համեմատի՛ր դրանց արտահայտած մտքերը, արտահայտման ձևերը):
362. Ա. Տղան հարցրեց.
     – Ռոբոտը մեզ չի՞ գտնի:
     Բ. Տղան հարցրեց, թե ռոբոտը իրենց չի՞ գտնի:
     2. Ա. Տիգրանն ասաց.
     – Չի գտնի, եթե մենք շատ չխոսենք:
     Բ. Տիգրանն ասաց, որ չի գտնի, եթե իրենք շատ չխոսեն:
     3. Ա. Տիգրանն ասաց.
     – Ես էլ եմ ձանձրանում, բայց պետք է մի քիչ համբերենք:
     Բ. Տիգրանն ասաց, որ ինքն էլ է ձանձրանում, բայց պետք է մի քիչ համբերեն:
     4. Ա. Տղան ասաց.
     – Տնային հանձնարարությունները հետո կանենք, մեր ընկերները հիմա      սպասում են:
     Բ. Տղան ասաց, որ տնային հանձնարարությունները հետո կանեն, իրենց           ընկերները հիմա սպասում են:

Ա տարբերակի մեջ ընդգծված մասը ուղղակի խոսք է,բ-ում անուղղակի։

362. Նախորդ վարժության մեջ ընդգծված հատվածներից ո՞րը կանվանես ուղղակի խոսք, ո՞րը՝ անուղղակի խոսք:Պատասխանդ պատճառաբանի՛ր:

Ուղղակի խոսքը գրված էր Ա տարբերակում,որովհետև կա միջակետ և մարդու խոսքը սկսվում է գծիկով։

Բ տարբերակում գրված է անուղղակի խոսքը,որովհետև այն պատմողական տեքստ է։

363. Տրված նախադասությունները խմբավորի՛ր՝ ըստ նրանց մեջ ընդգծված հատվածների: Ստացածդ խմբերն ինչո՞վ են տարբերվում:
364. – Լույսը վառե՞մ,– հարցրի ես:
     2. Ես ծիծաղելով ասացի, որ հրավիրատոմսը պատռված է:
     3. Լևոնը բարկացած ձայն տվեց.
     – Լույսը ինչո՞ւ վառեցիր:
     4. Հետո հաշտվողաբար ասաց, որ լույսը թող վառված մնա:
     5. Լևոնն ասաց, որ պետք է կարդալ և ոչ թե շատախոսել:
     6. Ես կարդացի և ասացի.
     – Ոչինչ չեմ հասկանում:
365. Ես համոզում էի Լևոնին, որ նրա ներկայությունը պարտադիր է:
     8. – Գտա՜, – գոչեցի ես,- նրան հեռախոսով կասենք:

Խումբ 1-1,3,6,,8

Խումբ 2-2,4,5,7

Առաջին խմբում  առանձնանում է մարդու խոսքը (խոսքը առանձնցված է գծիկով)։Երկրորդ խմբում պատմողական խոսքեր է,դրա համար անուղղակի խոսք է։

364. Ուշադրություն դարձրո՛ւ Ա, Բ, Գ նախադասությունների կետադրությանը, կետադրական տարբերությունները գտի՛ր և օրինաչափությունը փորձի՛ր բացատրել:
365. Ա. Ընկերս ասաց.
     – Պապս սիրում է նկարներ հավաքել ու մի մեծ պատկերասրահ ունի:
     Բ. – Պապս սիրում է նկարներ հավաքել ու մի մեծ պատկերասրահ ունի, – ասաց      ընկերս:
     Գ. – Պապս սիրում է նկարներ հավաքել, – ասաց ընկերս, – ու մի մեծ       պատկերասրահ ունի:
     2. Ա. – Քեռիս ասաց.
     – Գիտե՞ս, որ մրջյուններն իրար տեղեկություն են հաղորդում ու անգամ հեռվից       հեռու խոսում են իրար հետ:
     Բ. – Գիտե՞ս, որ մրջյուններն իրար տեղեկություն են հաղորդում ու անգամ         հեռվից հեռու խոսում են իրար հետ, – ասաց քեռիս:
     Գ. – Գիտե՞ս, որ մրջյուններն իրար տեղեկություն են հաղորդում, – ասաց քեռիս,            – ու անգամ՝ հեռվից հեռու խոսում են իրար հետ:

Պետք է ուշադրությւոն դարձնել հեղինակի խոսքին։Հեղինակի խոսքը գրած է տարբեր տեղերում։

365. Նախադասությունները լրացրո՛ւ (ուղղակի խոսքեր գրի՛ր):
366. Փոքրիկը խնդրեց.
     – Մայրիկ,ջուր կբերես՞:
     2. –Մենք կպարտվենք,- անհանգիստ ասաց իշխանը, -ու գահից իջավ:
     3. –Նա ինձ փորձում էր սպանել, – բողոքեց տղան:
     4. –Ո՞ւր էիր գնացել, – անհանգստացավ պապիկը:
     5. –Բարև,ես մարդ-մեքենան եմ,- շարունակ ասում էր մարդ-մեքենան, -Ինչպես՞ ես:
367. Ընդգծված նախադասությունը (պատմողի խոսքը) գրիր՝
     ա) ուրիշի ուղղակի. խոսքից առաջ,
     բ) ուրիշի ուղղակի խոսքի մեջ:

Օրինակ՝
– Ի՜նչ ես ամբողջ օրը պարապ-սարապ պառկում, վե՛ր կաց, մի գո՛րծ արա, – ծույլին հանդիմանում էին հարևանները:
ա) Հարևանները հանդիմանում էին ծույլին.
– Ի՜նչ ես ամբողջ օրը պարապ-սարապ պառկում, վե՛ր կաց, մի գո՛րծ արա:
բ) – Ի՜նչ ես ամբողջ օրը պարապ-սարապ պառկում, – ծույլին հանդիմանում էին հարևանները, – վե՛ր կաց, մի գո՛րծ արա:

1. – Գիտեմ, որ ամբողջ օրն աշխատել եք, բայց չեք վերջացրել նորոգումը, – ցավով ասաց նավի հրամանատարը:

ա)Նավի հրամանատարը ցավով ասաս,-Գիտեմ,որ ամբողջ օրն աշխատել եք,բայց չեք վերջացրել նորոգումը։

բ) – Գիտեմ, որ ամբողջ օրն աշխատել եք, բայց չեք վերջացրել նորոգումը, -ասաց նավի հրամանատարը ցավով։

2. – Չեմ կարող հանգիստ նստել ու սպասել գարնան գալուն, ինքս նրան կբերեմ.- անհամբերությամբ ասաց տղան:

ա) Անհամբերությամբ ասաց տղան,- Չեմ կարող հանգիստ նստել ու սպասել գարնան գալուն, ինքս նրան կբերեմ.- Չեմ կարող հանգիստ նստել ու սպասել գարնան գալուն, ինքս նրան կբերեմ։

բ) Չեմ կարող հանգիստ նստել ու սպասել գարնան գալուն, ինքս նրան կբերեմ․-ասացտղան անհամբերությամբ։
3. – Երբ վերադառնամ, նորից կզրուցենք քո որոշման մասին, դա շա՜տ       հետաքրքիր է, – հեռանալիս ասաց հյուրը:

ա) Հյուսրը հեռանալիս ասաց,- Երբ վերադառնամ, նորից կզրուցենք քո որոշման մասին, դա շա՜տ       հետաքրքիր է։

բ) – Երբ վերադառնամ, նորից կզրուցենք քո որոշման մասին, դա շա՜տ            հետաքրքիր է, -ասաց հյուրը հեռանալիս։

367. Երկխոսությանը շարունակի՛ր:

– Դե՛, – շշնջաց ընկերս, – սեղմի՛ր կոճակը:
– Զանգն արդեն հնչե՞լ է, – զարմացա ես, – ոչինչ չեմ լսել:
-Ինչպե՞ս չես լսել,-զարմանքով ասաց ընկերս,-արի՛ դուրս։

368. Երկխոսությանը շարունակի՛ր:

– Շո՛ւտ, շո՛ւտ, բարձրացրո՛ւ, – տագնապեց նա, – հասնում է:
– Ամեն ինչ մտածված է, սիրելի՛ս,- հանգիստ շուռ եկավ մյուսը: – Հիմա           կտեսնես:
-Ներս արի,-հրավիրեց նա,-հիմա սուրճը կբերեմ։

369. Գրի՛ր երկխոսություն, որը դասարանում ես լսել (կարող ես նաև հորինել):

-Հիմա մեզ մոտ մաթեմատիկա է,-ասաց Արևիկը,-բացե՛ք համակարգիչները։

-Բայց հիմա դասամիջոց չէ,՞-զարմացավ Կարինան,-եկե՛ք գնանք դուրս։

370. Գրի՛ր երկխոսություն, որը տանն ես լսել (կարող ես նաև հորինել):

-Այսօր դաս չունե՞ս,-հարցրեց մայրիկս,-բացի՛ր տնայիններդ։

-Այսօր մեզ դաս չեն հանձնարարել,-պատասխանեցի ես,-հիմա մի քիչ գիրք ընթերցեմ։

371. Խոսքն ըստ օրինակի փոխի՛ր. ընդգծված անուղղակի խոսքը դարձրո՛ւ ուղղակի:

Օրինակ՝
ա) Սոնան ասաց, որ գյուղն իրեն դուր եկավ, ինքն ուզում է էլի մնալ այդտեղ:

Սոնան ասաց.
– Գյուղն ինձ դուր եկավ, ես ուզում եմ էլի մնալ այստեղ:

բ) Թզուկն ասաց, որ տղան գնա թագավորի գանձարան ու տեսնի կախարդական նկարը:

Թզուկն ասաց.
– Ա՛յ տղա, գնա՛ թագավորի գանձարան ու տե՛ս կախարդական նկարը:

1. Հայրն Արտակին ասաց, որ ճանապարհից վերցնի իր հեծանիվը. որովհետև մարդկանց խանգարում է:

Հայրն Արտակին ասաց․

-Ճանապարհի՛ց վերցրու հեծանիվդ,որովհետև մարդկանց խանգարում է։
2. Տղայի ընկերն ասաց, որ ինքն էլ չի սպասում թզուկի գալուն ու տուն է գնում:

Տղայի ընկերն ասաց․

-Ես էլ չեմ սպասում թզուկի գալուն ու տուն եմ գնում։
3. Թագավորը տղային ասաց, որ գնա երկրից երկիր ման գա ու գտնի իր       մատանու քարը:

Թագավորը տղային ասաց․

-Գնա՛ երկրից երկիր ման արի ու գտի իմ մատանու քարը։
4. Նապաստակն ու մուկն ասացին, որ իրենք գնում են տղային օգնելու:

Նապաստակն ու մուկն ասացին․

-Մենք գնում ենք տղային օգնելու։
5. Արջը նապաստակին ու մկանը խնդրեց, որ իրեն էլ տանեն աշխարհը      տեսնելու:

Արջը նապաստակին ու մկանը խնդրեց․

-Ինձ էլ տարեք աշխարհը տեսնելու։
6. Արեգնազանը ներկայացավ և ասաց, որ ինքն իշխան Արմանի որդին է:

Արեգնազանը ներկայացավ և ասաց․

-Ես իշխան Արմանի որդին եմ։
7. Թագավորը հյուրին խնդրում էր, որ իրեն մենակ չթողնի կախարդի մոտ:

Թագավորը հյուրին խնդրեց․

-Ինձ մենակ չթողնես կախարդի մոտ։

372. Ընդգծված անուղղակի խոսքը դարձրո՛ւ ուղղակի:
373. Նկարիչը կանչեց, որ ինքը շատ հետաքրքիր բան է գտել:

Նկարիչը կանչեց,-ես շատ հետաքրքիր բան եմ գտել։
2. Տղան մորը գգաշացրեց, որ ինքը անծանոթ մարդկանց է հրավիրել:

Տղան մորը զգուշացրեց,-ես անծանոթ մարդկանց եմ հրավիրել։
3. Մայրը տղային ասաց, որ ինքն էլ է հետաքրքրվում տղայի հյուրերով:

Մայրը տղային ասաց,-ինձ էլ են հետաքրքիր քո հյուրերը։
4. Ընկերը Լևոնին ասաց, որ ինքը բացատում դարչնագույն մարդկանց է տեսել:

Ընկերը Լևոնին ասաց,-ես բացատում դարչնագույն մարդկանց եմ տեսել։
5. Լևոնն ընկերոջն ասաց, որ նա հավանաբար երազ է տեսել, ոչ թե իսկական       մարդկանց:

Լևոնն ընկերոջն ասաց,-դու հավանաբար երազ ես տեսել,ոչ թե իսկական մարդկանց։
6. Տղան շուրջը նայեց ու հարցրեց, թե որտե՞ղ կթաքնվեն, եթե անձրև գա:

Տղան շուրջը նայեց ու հարցրեց,-որտե՞ղ թաքնվենք,եթե անձրև գա։

373. Ուղղակի խոսքը դարձրո՛ւ անուղղակի:

Օրինակ՝
Մայրս ինձ հարցրեց.
– Որտե՞ղ ես պահել մեր կախարդական շղթան:
Մայրս ինձ հարցրեց, թե որտե՞ղ եմ պահել մեր կախարդական շղթան:

1. Աղվեսն ագռավին խնդրեց.
   – Ագռա՜վ քույրիկ, երգի՛ր, որովհետև շատ լավ ես երգում:

Աղվեսն ագռավին խնդրեց,որ ագռավ քույրիկը երգի,որովհետև շատ լավ է երգում։
2. Արջն աղվեսին ասում էր.
Դու աշխարհի ամենասիրուն աղվեսն ես:

Արջն աղվեսին ասում էր,որ նա աշխարհի ամենասիրուն աղվեսն է։
3. Երեխաները մտահոգվեցին.
– Ինչպե՞ս պահպանենք մեր անտառը:

Երեխաները մտահոգվեցին,թե ինչպես պահանեն իրենց անտառը։
4. Պապս ասաց.
– Իմ իմացած միակ լեզուն հայերենն է:

Պապս ասաց,որ իր իմացած միակ լեզուն հայերենն է։
5. Պապս ասաց.
– Ես շատ լավ էլ խոսում եմ ծառ ու ծաղկի հետ էլ, կենդանիների հետ էլ:

Պապս ասաց,որ նա շատ լավ էլ խոսում է ծառ ու ծաղկի  հետ էլ,կենդանիների հետ էլ։
6. Պապս ավելացրեց.
– Չգիտեմ, նրանք քանի լեզու գիտեն, բայց իմ հայերենը շատ լավ հասկանում են:

Պապս ավելացրեց,որ չգիտի նրանք քանի լեզու գիտեն,բայց իր հայերենը շատ լավ հասկանում են։

374. Ուղղակի խոսքը դարձրո՛ւ անուղղակի:
375. Սուրհանդակն ասաց.
     Ալեքսա՛նդր, արքան հրամայել է, որ դու տեսնես վաճառականների բերած նոր       ձին:

Սուրհանդակն ասաց,որ արքան հրամայել է Ալեքսանդրին,տեսնելու վաճառականների բերած նոր ձին։
2. Որդին խնդրեց.
– Հայրի՛կ, թույլ տուր այս մի ձին ինքս վարժեցնեմ:

Որդին խնդրեց,որ հայրիկը թույլ տա այս մի ձին ինքը վարժեցնի։
3. Նայելով սլացող որդուն՝ թագավորը հրամայեց.
– Ի՛նձ էլ ձի տվեք:

Նայելով սլացող որդուն՝թագավորը հրամայեց,որ իրեն էլ մի ձի տան։
4. – Ուսուցի՛չ, մտքի ետևից կհասնե՞մ այսպիսի ձիով, – հարցրեց Ալեքսանդրը:

Ալեքսանդրը հարցրեց ուսուցչին,թե մտքի ետևից կհասնի այսպիսի ձիով։
5. Արիստոտելն ասաց.
– Ալեքսա՛նդր, որոշ փիլիսոփաներ հաստատում են, որ բազմաթիվ աշխարհներ     կան:

Արիստոտելն ասաց Ալեքսանդրին,որ որոշ փիլիսոփաներ հաստատում են,որ բազմաթիվ աշխարհներ կան։
6. – Այդ աշխարհներից մեկը ի՛նձ պիտի պատկանի, ուսուցի՛չ, – ասաց     Ալեքսանդրը:

Ալեքսանդրն ասաց ուսուցչին,որ այդ աշխարհներից մեկը իրեն պետք է պատկանեն։

375. Տեքստը փոխադրի՛ր՝ անուղղակի խոսքերն ուղղակի դարձնելով:

Մի մարդ ասում է, որ ինքը Սևանի ամբողջ ջուրը կխմի: Ընկերները ծաղրում են      նրան ու ասում, որ նա թող իր խոսքը գործով ապացուցի: Մարդն ասում է, որ ինքը անպայման կխմի, եթե ընկերները Սևանից հանեն գետերի բերած ջուրը,            չէ՞ որ ինքը չի խոստացել, որ գետերի ջուրն էլ կխմի:

Մի մարդ ասում է․

-Ես Սևանի ամբողջ ջուրը կխմեմ։

Ընկերները ծաղրում են նրան ու ասում․

-Դու քո խոսքը գործով ապացուցիր։

Մարդն ասում է․

-Ես անպայման կխմեմ,եթե դուք Սևանից հանեք գետերից բերած ջուրը,ես չեմ խոստացել,որ գետերի ջուրն էլ կխմեմ։

376. Տեքստը փոխադրի՛ր՝ անուղղակի խոսքերն ուղղակի դարձնելով:

Մի մարդ գնում է իշխանի մոտ ու բողոքում, որ իր ձին գողացել են:
Իշխանը նրա վրա բարկանում է և ասում, որ եթե չքներ, ձին չէն գողանա:
Խելոք մարդն ասում է, որ եթե ինքն իմանար, որ երկրի տերը քնած է, ինքն արթուն կմնար:

Մի մարդ գնում է իշխանի մոտ ու բողոքում․

-Իմ ձին գողացել են։

Իշխանը նրա վրա բարկանում է և ասում․

-Եթե չքնեիր,ձին չէին գողանա։

Խելոք մարդն ասում է․

-Եթե ես իմանայի,որ երկրի տերը քնած է,ես արթուն կմնայի։

 

Մի անգամ ուսուցիչ Քերականը գնում էր գնացքով և լսում էր խցիկի հարևանների խոսակցությունը: Բանվորներ էին հարավային Իտալիայից, որ արտասահման էին գնացել: Նրանք այնտեղ երկար էին աշխատել և հիմա հարազատներին տեսնելու համար ժամանակավորապես տուն էին դառնում:
-Ես 5 տարի առաջ եմ ուղևորություն ունեցել Իտալիա,- ասաց նրանցից մեկը:
– Իսկ ես Բելգիա եմ ուղևորություն ունեցել, ածխահանքում եմ աշխատել, և դա շա~տ դժվար էր:
Որոշ ժամանակ ուսուցիչ Քերականը լսում էր նրանց ու լռում: Բայց, եթե նրա դեմքին նայեիք, կնկատեիք, թե ինչպես է բարկանում և ինչքան նման է ջրով լիքը թեյնիկի, որն ուր որ է կեռա: Վերջապես ջուրը եռաց, կափարիչը թռավ, և խիստ նայելով ուղեկիցներին՝ ուսուցիչ Քերականը բացականչեց.
— «Ուղևորությո~ւն եմ ունեցել, ուղևորությո~ւն եմ ունեցել»: Էլի. «լինել» բայի փոխարեն «ունենալ» բայն օգտագործելը հարավցիներիդ սովորությունն է: Մի՞թե դպրոցում ձեզ չեն սովորեցրել, որ պետք է ասել. «Ես եղել եմ Իտալիայում», ոչ թե՝ «Ես ուղևորություն եմ ունեցել Իտալիա»:
Բանվորները լռեցին` հարգանքով լցված այդ սպիտակ մազերով, սև գլխարկով պատկառելի սինյորի նկատմամբ:
– «Ունենալ» բայը չի կարելի այդպիսի կապակցությամբ գործածել,- շարունակեց ուսուցիչ Քերականը,- դա կոպիտ սխալ է: Դա սխալ արտահայտություն է:
Բանվորները հոգոց հանեցին: Հետո նրանցից մեկը հազաց, կարծես համարձակություն էր հավաքում, և ասաց.
– Շատ հնարավոր է, սինյո´ր, որ դուք ճիշտ եք: Դուք, հավանաբար, շատ եք սովորել: Իսկ ես ընդամենը կրտսեր դպրոցն եմ ավարտել, բայց էն ժամանակ էլ ստիպված էի ավելի շատ ոչխար արածեցնել, քան դասագրքով զբաղվել: Շատ հնարավոր է, որ դա սխալ արտահայտություն է:
– Իհարկե, սխալ է:
– Հա-հա: Ու դա, երևի, շատ կարևոր է, չեմ վիճում: Բայց, ինձ թվում է, որ դա նաև շատ տխուր արտահայտություն է, շա՜տ: Ախր, մենք ստիպված ենք աշխատանք փնտրել օտար երկրներում… Ստիպված ենք լինում երկար ժամանակով լքել մեր ընտանիքները, երեխաներին:
Ուսուցիչ Քերականը շփոթվեց.
– Իհարկե…. Ընդհանրապես…Մի խոսքով… Սակայն, ինչ էլ որ լինի, ամեն դեպքում պետք է ասել «եղել եմ», ոչ թե ես «ուղևորություն եմ ունեցել»: Այդպես միայն գերմանացիներն են խոսում: Իսկ մենք պետք է գործածենք այլ բայ` ես եղել եմ, մենք եղել ենք, նա եղել է…
– Էհ,- հարգալից ժպտալով՝ ասաց բանվորը,- ես եղե´լ եմ: Մենք եղե´լ ենք… Գիտե՞ք, թե մենք ամենաշատը որտեղ կուզենայինք լինել: Մեր հայրենիքում: Չնայած մենք ուղևորություն ենք ունեցել Ֆրանսիայում էլ, Գերմանիայում էլ, բայց ամենից շատ կուզեինք այստեղ լինել` Իտալիայում, չհեռանալ այստեղից, աշխատանք, լավ տուն ունենալ և հանգիստ ապրել մեր տանը:
Եվ նա պարզ ու բարի աչքերով նայեց ուսուցիչ Քերականին: Ուսուցիչ Քերականը շատ էր ուզում բռունցքներով ծեծել իր գլուխը: Եվ ինքն իր հասցեին փնփնթում էր. «Տխմա´ր: Դու իսկական հիմար ես, ուրիշ ոչինչ: Սխալներ ես փնտրում… Սխալ արտահայտություննե~ր… Իսկ սխալը, և շատ ավելի լուրջ սխալը, ուրիշ տեղ է»:

 

298․ Թագավորությունից   բերած  զարմանալի  իրերը  թաքցրեց  իր  ստորգետնյա  ամրոցում։

Ստորգետնյա  թագավորությունից  բերած  զարմանալի  իրերը  թաքցրեց  իր  ամրոցում։

Պատկերասրահի  տնօրենն  ուզում   է  զբոսաշրջիկների  առաջ  դուռը  փակել։

Տնօրենն  ուզում   է  զբոսաշրջիկների  առաջ  պատկերասրահի  դուռը  փակել։

 

311․ Ձիո՛ւկս,դու  կռահեցիր  իմ  թաքուն  ցանկությունը։

Ձիո՛ւկս,դու  կռահեցիր  իմ  ցանկությունը։

Ձիո՛ւկս,դու  կռահեցիր   ցանկությունը։

Ձիո՛ւկս,կռահեցիր   ցանկությունը։

Կռահեցիր   ցանկությունը։

Կռահեցիր։

Եթե  հանեք  կռահեցիր  բառը  նախադասություն  չի լինի։

 

323. Ի՞նչ եղա՞վ։ – Գնացքն անցավ։

Ինչի՞ ի՞նչերը ի՞նչ են անում։ – Եկեղեցու զանգերը ղողանջում են։

Ո՞վ որտե՞ղ ի՞նչ էր անում ինչո՞վ։ – Մարդը դաշտում բահով փորում էր։

Ու՞մ ի՞նչը ինչի՞ն ի՞նչ արեց։ – Մարդու ոտքը արին կպավ։

Ի՞նչ եղավ։ – Լուսացավ։

 

331.  Մարդն ամբողջ կյանքում սիրում է Հայրենիքը։

Առավոտյան անտառում որսորդները գտել են որսը։

Հեռուներից վերադարձած մարդը կարոտով գրկեց իր մորը։

Հանկարծ իր կողքին տեսավ աղջկան։

 

306. Նկար-նկարը  գեղեցիկ  է։Նկարն  ընկավ։

Թիթեռ-թիթեռը  գունավոր  է։Թիթեռը  թռավ։

Անտառ-անտառը  սաղարթախիտ  է։Անտառը  մթնեց։

Քույր-քույրը  բարի  է։Քույրը  հեռացավ։

Ճամփորդ-ճամփորդը  միայնակ  է։Ճամփորդը  գնաց։

Այդ  բառերին  կանվանենք  ստորոգյալ։

 

310․ Այդ  օրը  մենք  բարձրացանք  որսասար։ Բարձրացանք։ Հոգնած,ծանր-ծանր  հասանք  բացատին։ Հասանք։ Նստեցինք  ստվերում  փոքր-ինչ  շունչ  առնելու։ Նստեցինք։Եվ  հանկարծ  նույն  տեղում  նորից  տեսանք  քեռի  Թորոսին։Տեսանք։ Մենք  չխանգարեցինք  մեր  բարեկամին՝Թորոսին։ Չխանգարեցինք։ Անխոս  սպասեցինք  նրա  շրջվելուն։ Սպասեցինք։

 

313. Մարդը անցավ։

Մեքենան սլանում էր։

Ընկերներդ կանչեցին։

 

Բնությունը մեր կյանքն է։ Եթե ծառեր չլինեն թթվածին չի լինի, միրգ չենք ունենա և աշխարհը գեղեցիկ չի լինի։ Բնության մեջ կան տարբեր ծաղիկներ, օրինակ` դեղին, վարդագույն, կարմիր, սպիտակ և այլն։ Բնությունը ոչ միայն ծառեր և ծաղիկներն են այ նաև մեղուները, միջատները և մենք ենք։ Մեզ դպրոցներում, մանկապարտեզներում և համալսարաններում սովորեցնում են խնամել բնությունը։ Ես սիրում եմ բնությունը հինգ տարեկանից։ Ես մինջև հիմա ջրում եմ ծաղիկներ, հավաքում աղբ և ցանում սերմեր։ Մեր դպրոցում մենք խնամում ենք բնությունը։ Նաև մեր դպրոցում մենք ճանփորդում ենք բնության մեջ։ Ես ցանկանում եմ, որ բոլորը խնամեն և սիրեն բնությունը։ Հենց սիրելով մենք կդարնանք բնության մի մասնիկ։

Իմ ընկերը սիրում է քանդակագործել։ Նրա սիրելի ուտեստը սուշի և նեռվեր։ Նա ունի սև մազեր, շականակագույն աչքեր, բոյով հասակ, փոքրիկ աջքեր և նեռվայն համակարգ։ Նրա սիրելի գույները կապույտ և միայն կապույտ։ Նա  սիրում է նայել <<Ավատառ>> կինո։