Եթե դիտենք աշխարհի քարտեզը, առաջին իսկ հայացքից կնկատենք, որ Երկրագնդի մակերևույթը բաժանված է ցամաքային և ջրային տարածքների: Երկրագնդի ցամաքի խոշորագույն տեղամասերը, որոնք շրջապատված են ծովերով ու օվկիանոսներով, կոչվում են մայրցամաքներ:

Երկրագնդի վրա կա 6 մայրցամաք:

Ամենամեծը Եվրասիան է,որի մեջ մտնում են Եվրոպա և Ասիա աշխարհամասերը, ուր գտնվում է նաև մեր հայրենիքը՝ Հայաստանը: Ափերը ողողվում են Հյուսիսային սառուցյալ, Խաղաղ, Ատլանտյան և Հնդկական օվկիանոսների ջրերով:

Մյուսներն են` Աֆրիկան, Հյուսիսային Ամերիկան, Հարավային Ամերիկան, հավերժական սառույցով ծածկված Անտարկտիդան և ամենափոքր մայրցամաքը՝ Ավստրալիան:

Մայրցամաքները շրջապատի կղզիների հետ միասին կոչվում են աշխարհամասեր: Դրանք նույնպես վեցն են՝ Եվրոպա, Ասիա, Աֆրիկա, Ամերիկա, Ավստրալիա, Անտարկտիդա:

Միլիոնավոր տարիներ առաջ Հարավային Ամերիկան, Աֆրիկան, Ասիայի մի մասը, Ավստրալիան և Անտարկտիդան կազմել են մեկ մայրցամաք՝ Գոնդվանան:

ԵՎՐԱՍԻԱ

Ամենամեծ մայրցամաքը Եվրասիան է, որի մեջ մտնում են Եվրոպա և Ասիա աշխարհամասերը:
Մակերեսը 52.990 մլն կմ² է, որը կազմում է ընդհանուր ցամաքի 36%:
Բնակչությունը՝ 4.8 միլիարդից ավել է, որը կազմում է ընդհանուր բնակչության ¾ մասը:

Մայրցամաքը գտնվում է Հյուսիսային կիսագնդում, ընդ որում Եվրասիայի կղզիների մի մասը գտնվում է Հարավային կիսագնդում:

Իր մեջ է ներառում երկու աշխարհամաս. Եվրոպա և Ասիա: Բնության առումով Եվրոպայի և Ասիայի մեջ կտրուկ սահման գոյություն չունի:

Այս միակ մայրցամաքն է, որը ողողվում է չորս օվկիանոսներով. հարավում` Հնդկական օվկիանոսով, հյուսիսում՝ Սառուցյալ օվկիանոսով, արևմուտքում` Ատլանտյան օվկիանոսով և արևելքում՝ Խաղաղ օվկիանոսով:

Եվրասիան ձգվում է արևմուտքից արևելք 16 հազ. կմ, հյուսիսից հարավ ` 8 հազ. կմ, մակերեսն է՝ 53.4 մլն. կմ: Դա մոլորակի ամբողջ ցամաքի 1/3 մասից ավելին է կազմում: Եվրասիայի կղզիների մակերեսը մոտ 2.75 մլն. կմ է:

Եվրասիայում է գտնվում՝

Երկրագնդի ամենաբարձր լեռը` Ջոմոլունգման(Էվերեստ)8848մ

ամենախոշոր լիճը` Կասպից ծովը և ամենախորը` Բայկալը,

մակերեսով ամենամեծ լեռնային համակարգը` Տիբեթը,

ամենամեծ թերակղզին` Արաբական,

ամենամեծ աշխարհագրական շրջանը` Սիբիրը,

ցամաքի ամենացածր կետը` Մեռյալ ծովի խորշը:

Եվրասիայում ներկայացված են բոլոր կլիմայական գոտիներն ու կլիմայական զոնաները:

Խմբային աշխատանք դպրոցում

Երկրագնդի վրա շուրջ 2 հազար տարբեր ժողովուրդներ են ապրում, որոնք խոսում են տարբեր լեզուներով, տարբեր վարք ու բարք և սովորույթներ ունեն: Պատկերացրեք, թե Երկրի վրա բոլորը, ամեն ինչ միանման են: Լա՞վ կլինի, թե՞ վատ: Աշխատեք խմբերով է փորձեք մտածել

ա) Ինչո՞վ լավ կլիներ, եթե Երկրի վրա ամեն ինչ միանման լիներ:

Լավ կլինի, որ յուրաքանչյուր երկիր մնա իր տեղում և ոչ ոք այն չձևափոխի և իրեն չվերցնի, լավ կլինի նաև, որ բոլորը մի լեզվով խոսեին, որպեսզի իրար ավելի լավ հականային և այդ լեզուն լիներ հայերեն։

բ) Ինչո՞վ լավ չէր լինի, եթե Երկրի վրա ամեն ինչ միանման լիներ: Քննարկելու ենք դասարանում:

Առաջինհերթինբոլորին կխառնեինք իրար, չէինք սովորի այլ լեուներ, չէինք իմանա ուրիշ երկրների նիստուկացը։

Մայրենի

Հաշվետվություն

Posted on September 26, 2022September 27, 2022 by arsinehakobyan

https://arsinehakobyan.edublogs.org/category/%d5%b4%d5%a1%d5%b5%d6%80%d5%a5%d5%b6%d5%ab/

մաթեմատիկա 5-րդ դասարան

Տնային աշխատանք

Posted on September 26, 2022September 26, 2022 by arsinehakobyan

Խնդիր 247

Հողամասում ցանված էր 120 կգ եգիպտացորեն։ Կարտոֆիլ ցանել էին եգիպտացորենից 5 անգամ պակաս, իսկ ցորեն՝ 3 անգամ պակաս, քան կարտոֆիլն ու եգիպտացորենը միասին։ Ինչքա՞ն ցորեն էր ցանված հողամասում։

Լուծում

120։5=24

120+24=144

144։3=48

Պատ․՝ 48

Խնդիր 249

Երկու աշակերտներ գրադարանից գրքեր վերցրին։ Առաջինը նույն օրը սկսեց կարդալ իր գիրքը ՝1 օրում կարդալով 26 էջ։ 2 օր անց իր գիրքը սկսեց կարդալ մյուսը, որ 1 օրում կարդում էր 30 էջ։ Դրանից քանի՞ օր անց նրանց կարդացած էջերի քանակները կհավասարվեն։

Լուծում

26×2=52

30-26=4

52։4=13

Պատ.՝ 13

Խնդիր 250

Ապրանքատար գնացքն արդեն 5 ժ էր, ինչ ճանապարհին էր, երբ նույն կայարանից նույն ուղղությամբ շարժվեց ճեպընթաց գնացքը։ Քանի՞ ժամ հետո ճեպընթաց գնացքը կհասնի ապրանքատարին, եթե ապրանքատար գնացքը 1 ժամում անցնում է 60 կմ, իսկ ճեպընթացը՝ 90 կմ։

Լուծում

5×60=300

90-60=30

300։30=10

Պատ.՝ 10

մաթեմատիկա 5-րդ դասարան

Մաթեմատիկա

Posted on September 24, 2022 by arsinehakobyan

Խնդիր 239

Մի արտադրամասում կար 53 հաստոց, իսկ մյուսում՝ 12-ով ավելի։ Երկրորդ արտադրամասում ավելացրին ևս 17 հաստոց։ Ընդամենը քանի՞ հաստոց եղավ երկու արտադրամասերում։ Կփոխվի՞ արդյոք հաստոցների այդ քանակը, եթե հաստոցներն ավելացնեն առաջին արտադրամասում։

Լուծում

53+12=65

65+17=82

82+53=135

Պատ․՝ 135, չի փոխվի։

Խնդիր 240

Երկու գումարելիներից մեկը մեծացրել են 18-ով։ Ինչպե՞ս պետք է փոխել մյուս գումարելին, որպեսզի գումարը մեծանա 45-ով։

Լուծում

45-18=27

Պատ․՝ Մեծացնել 27-ով։

Խնդիր 241

Առաջին գրքում կա 256 էջ,երկրորդում՝80 էջով ավելի,իսկ երրորդում՝երկրորդից 112 էջով ավելի։Քանի՞ էջ կա երրորդ գրքում։

Լուծում

256+80=336

336+112=448

Պատ․՝ 448

Վարժ 234

Օգտվելով գումարման զուգորդական օրենքից՝ հաշվե՛ք առավել հարմար եղանակով։

ա)39+13+87=139

բ)196+17+283=496

գ)1032+968+255=2255

դ)60+40=100 100+57=157

ե)101+999+1001=2001

զ)333+6667+1992=8992

Խնդիր 236

Ինչպե՞ս կփոխվի երկու գումարելիների գումարը, եթե նրանցից մեկին գումարենք 27։ Իսկ մի քանի գումարելիների՞ գումարը։

Պատ․՝ Կմեծանա 27-ով։

Խնդիր 237

Ինչպե՞ս կփոխվի երկու գումարելիների գումարը, եթե նրանցից մեկը մեծացնենք 38-ով, իսկ մյուսը՝ 83-ով։

Լուծում

38+83=121

Պատ․՝ 121 ով։

Մայրենի

Կատարել հետևյալ առաջադրանքները.

Posted on September 23, 2022September 25, 2022 by arsinehakobyan

40.Ընդգծված բառը նախադասության մեջ ի՞նչ իմաստով է կիրառված: Այդ բառը ո՞ր նախադասության մեջ է հիմնական իմաստով գործածված:

Ծաղիկը բացվեց ու ձգվեց դեպի արևը: – Ուղիղ իմաստով։

Հարսանիքի բոլոր կենացները ծաղիկներին էին ուղղված: -Փոխաբերական իմաստով։

Մեր ծնողներն ասում են, թե մենք ենք կյանքի ծաղիկները:-Փոխաբերական իմաստով։

Շատ լավ գործ եք սկսել. սա դեռ ծաղիկն է, պտուղները հետո եք տեսնելու:-Փոխաբերական իմաստով։

Իր երկիրը հասնելուց հետո էլ իշխանը չէր մոռանում այն ամրոցի ծաղիկ տիրուհուն:-Փոխաբերական իմաստով։

41.Նախորդ վարժություններում գործածված գլուխ, ծաղիկ բառերն ինչո՞վ են նմանվում:

Բացատրի՛ր «բազմիմաստ» բառը: Գլուխ և ծաղիկ բառերը նախադասության մեջ օգտագործվել են ուղիղ և փոխաբերական իմաստներով։

Բազմաթիվ իմաստ ունեցող։

42.Հաց բազմիմաստ բառով նախադասություններ կազմի´ր քեզ հայտնի բոլոր իմաստներով:

Մայրիկս հաց է թխոիմ։

Հայրիկս հաց է ուտում։

Հացի փող պետք է աշխատես։

43.Ջուր բազմիմաստ բառով նախադասություններ կազմի՛ր քեզ հայտնի բոլոր իմաստներով:

Ես ջուր եմ խմում։

Ջրի բերածը գուրը կտանի։

Հերիք է ջուր ծեծես;

44.Ընդգծված բառը փոխարինի´ր տրվածներից մեկով և բացատրի´ր, թե ինչպե՞ս ընտրեցիր:

Տհաճ, պայծառ, հոտ, դեմք, հավաքել, շրջապատել:

Ծաղիկների հոտը ինձ մի հին երգ է հիշեցնում:

Արևելցի կինն ինչո՞ւ է ծածկում դեմքը:

Զորքը էր բերդն ու սպասում էր հրամանի:

Թագավորը հավաքել էր բոլոր հպատակներին, որ առաջինը ինքն ավետիսն (բարի լուրը) ասի:

Տհաճ պատմաթյան մեջ ընկանք:

Միալար անձրևներից ու մառախուղից հետո վերջապես մի պայծառ օր բացվեց:

Սրանք հոմնիշ բառեր էին։

45.Տրված բառերը գրի´ր տեքստում հանդիպող, իմաստով մոտ բառերի փոխարեն:

Գյուտերի, փուլը, հայտնագործեցին, պահել, կրակ, կենդանիներին, ընտելացնել, տարբեր, սարքել, հողագործությունը

Մեր թվականությունից հազարավոր տարիներ առաջ սկսվեց մեծ գյուտերի փուլը :

Մարդիկ գտան, թե ինչպե՞ս պետք է պահպանել կրակը, ինչպե՞ս կենդանիներին ընտելացնել, քարից ու ոսկորներից զանազան գործիքներ պատրաստել, և վերջապես սկսեցին զբաղվել հողագործությունը :

46. Համեմատի՛ր յուրաքանչյուր խմբի մեջ մտնող բառերի ձևերը և իմաստները (ի՞նչ են նշանակում) և լրացրո՛ւ նախադասությունը:

Ա. Գնալ, ընթանալ, սլանալ, արշավել, սուրալ: –

Բ. Փնտրել, որոնել, ման գալ:

Գ. Մտածել, խորհել, միտք անել:

Ամեն մի բառաշարքի բառերը իմաստով իրար մոտիկ են, բայց ձևով՝ տարբեր, այդ բառերը կարելի է անվանել հոմանիշներ:

47. Տրված բառերն ըստ իմաստների նմանության բաժանի՛ր չորս խմբի:

Ջարդե, հավաքել, հասկանալ, պահել, ամբարել, փշրել, ծածկել, կոտրել, պարզել, քողարկել, կտոր–կտոր անել, գլխի ընկնել, թաքցնել, ժողովել, գումարել, կռահել, պատսպարել,կուտակել , կոտրատել:

Ջարդել-փշրել-կոտրել-կտոր-կտոր անել, կոտրատել։

Հավաքել-պահել-ամբարել-ժողովել-գումարել-կուտակել։

Հասկանալ, պարզել, գլխի ընկնել,կռահել։

Ծածկել, քողարկել, թաքցնել, պատսպարել։

48.Իմաստով մոտ բառերը կոչվում են հոմանիշներ(հոմ–նման, կից): Տրված բառերը բաժանի՛ր հոմանիշների չորս խմբի:

Երկիր, մազ, դեպք, արշալույս, ծեգ, պետություն, հյուսք, եղելություն, ծամ, թագավորություն, պատահար, վարս, այգաբաց, կայսրություն, հեր, իրադարձություն, միջադեպ, տերություն, լուսաբաց:

Երկիր-պետություն-թագավորություն-կայսրություն-տերություն

մազ-ծամ-վարս-հեր-հյուսք

դեպք-եղելություն-պատահար-իրադարձություն-միջադեպ

արշալույս-ծեգ-այգաբաց-լուսաբաց

49.Ընդգծված բառերն ու արտահայտությունները փոխարինի´ր տրված հոմանիշներով:

Հետապնդել են նրանց, սարսափ, անցնելիս, ապրում են, կացարան, առատ, գործածում են, նկատել են, հայտնաբերել են, կերակրվում են:

Հիմալայներում, ձյունոտ անտառով գնալիս (անցնելիս), գիտական արշավախմբի անդամները տեսել են (նկատել են) մորթիներով ծածկված երկու կնոջ: Գիտնականները գնացել են նրանց հետևից (հետապնդել են նրանց) և գտել են (հայտնաբերել են) նրանց բնակարանը (կացարանը), որ քարանձավ է եղել: Պարզվում է, որ 20-րդ դարում դեռ գոյություն ունեն (ապրում են) քարանձավային մարդիկ: Նրանք չեն կարողանում օգտվել կրակից, իսկ որպես հագուստ օգտագործում են (գործածում են) վայրի կենդանիների մորթիները: Սնվում են (կերակրվում են) հում սննդով, որը կացարանի շրջակայքում շատ է (առատ է): Քաղաքակիրթ մարդկանց հետ աոաջին հանդիպումն ուղեկցվել է վախով (սարսափով)ու ծայրաստիճան զարմանքով:

50.Ընդգծված բառերը փոխարինի՛ր տրված հոմանիշննրով:

Գլուխ, Սուրբ գիրք,ազգ, բարկանալ, էլ, ուզել, շինել, իրար, ցրվել, գործածել, հասկանալ:

Աստվածաշնչում (Սուրբ գրքում) գրված է, որ մարդիկ Բաբելոնում ցանկանում են (ուղում են) այնքան բարձր աշտարակ կառուցել (շինել), որ կատարը (գլուխը) երկինք հասնի: Աստված զայրանում է (բարկանում է) մարդկանց վրա ու խառնում նրանց լեզուները: Մարդիկ այլևս (էլ) մեկմեկու (իրար) խոսքը չեն ընկալում (հասկանում), խառնաշփոթություն է առաջանում, և ժողովուրդները (ազգերը) սփռվում են (ցրվում են) աշխարհով մեկ:

Ուստի «բաբելոնյան աշտարակաշինություն» արտահայտությունն օգտագործվում է (գործածվում է), երբ ցանկանում են բնութագրել խառնաշփոթություն,աղմուկ, անկարգություն:

Ռուսերեն

Умный попугай

Posted on September 23, 2022September 25, 2022 by arsinehakobyan

Купил папа Ирочке попугая. Научила Ирочка его мяукать, лаять,
говорить „Здравствуйте, ребята!” и захотела показать его своим
одноклассникам.
Решила она пойти с попугаем в школу, а бабушка к ней с просьбой:
– Сходи, пожалуйста, в магазин.
– Вот ещё! – ответила Ирочка. – Мне некогда! Отстань!
Она всегда так говорила, когда бабушка просила её что-нибудь сделать.
Отнесла Ирочка попугая в школу. Окружили её одноклассники.
Ирочка говорит попугаю:
– Поздоровайся с ребятами, Чико!
А попугай вместо „Здравствуйте, ребята!” говорит:
– Отстань!
Ребята удивились, а Ирочка покраснела, но тут же спросила снова
попугая:
– А как кошка мяукает? Помяукай, Чико!
Попугай посмотрел на Ирочку и в ответ:
– Вот ещё!
– А как собачка лает? – чуть не плача, спросила
Ирочка.
– Мне некогда! – прокричал попугай.
Ребята засмеялись, а Ирочка рассердилась.
– Вот противный! Ничего говорить не хочет.
– Как не хочет? – не согласились ребята. – Он нам
очень многое рассказал. Молодец, Чико!

Спишите, подчеркните корень слова.

Дом, домик, домашний; стол, столик, столовая; школа, школьник,
школьный; писать, написать, переписать; снег, снежинка, подснежник;
ходить, уходить, приходить, переходить; сад, садик, садовник, посадить.

Дом, домик, домашний – дом

стол, столик, столовая – стол

школа, школьник, школьный – школ

писать, написать, переписать – пис – писать

снег, снежинка, подснежник – снег

ходить, уходить, приходить, переходить – ход – ходить

сад, садик, садовник, посадить – сад

Вместо точек впишите нужное слово из скобок.

1. Начался … матч. Я люблю … . (футбол, футбольный) – Начался футбольный матч. Я люблю футбол.

2. Наступила … . Целый день льёт … дождь. (осень, осенний) – Наступила осень. Целый день льёт осенний дождь.

3. Осенью птицы … на юг, а весной … обратно. (прилетают, улетают) – Осенью птицы улетают на юг, а весной прилетают обратно.

4. Это наша … . К нам приехали … из Москвы. (школьники, школа) – Это наша школа. К нам приехали школьники из Москвы.

5. Весной мы … во дворе много деревьев. Теперь там большой … . (посадили, сад) – Весной

К словам из первого столбика подберите соответствующие из второго.
Напишите их.
большие шапка
строгий шарф
старший мальчик
красный брат
полное бабушка
отцовская буквы
добрая учитель
маленький школа
горячая ведро
начальная печка

Большие буквы, строгий учитель, старший брат, красный шарф, полное ведро, отцовская шапка, добрая бабушка, маленький мальчик, горячая печка, начальная школа

Երգ