Արսինե Հակոբյան🎱

Երկիր մոլորակում գոյություն ունեն տարբեր մարդիկ, տարբեր ազգություններ, իրենք էլ իրենց հերթին ունեն տարբեր մաշկի գույն և  տարբեր աչքեր։ Բոլոր մարիկ անհատականություն ունեն։ Երկու նույն մարդիկ չկան։ Նույնիսկ եթե ​​դու ունես զույգ եղբայր կամ քույր, դուք դեռ նույնը չեք։ Մեկը բարի, մեկը չար, մեկը գեղեցիկ, մյուսը տգեղ, մեկը անխելք, մյուսը վախկոտ, մեկը հզոր, մյուսը խելացի և այլ տարբեր մարդիկ։ Ես ունեմ շատ ընկերներ։ Բոլորը տարբեր են առտաքինով, բայց ներքինում շատ նմանությունն էր ունենք, չնայած բոլորս ունենք տարբեր հետաքրքրությունն էր։ Ես սիրում եմ իմ ընկերներին իրենց անհատականությությունների համար։ Եղեք ինքներդ այնպիսին ինչպես կաք և երբեք մի փոխվեք հանուն ուրիշների: Գոյություն ունի մեծ աշխարհը, որում կան տարբեր մարդիկ։

Անտառում՝ զառիվայրին, ծովափին մոտ, կանգնած էր մի ծեր կաղնի: Նա ընդամենը երեք հարյուր վաթսունհինգ տարեկան էր: Ծառերի այդ տարիքը հավասար է մարդկային կյանքի օրերին: Մենք արթնանում ենք առավոտյան, քնում՝ գիշերը ու երազ տեսնում: Ծառերի մոտ այլ է. նա ստիպված է արթուն մնալ տարվա երեք եղանակներին եւ քնել միայն ձմեռնամուտին: Ձմեռը նրա հանգստի ժամանակն է: Իր գիշերը՝ երկա՜ր գարունից, ամառվանից ու աշունից հետո: Ամառային տաք օրերին, փոքրիկ Էֆեմերաները (այդպես են կոչվում մեկ օր ապրող թիթեռները) պտտվում էին կաղնու շուրջը, վայելում կյանքն ու երկար պարելուց հետո հանգստանում կաղնու լայն տերեւների վրա:
-Խե՜ղճ, փոքրիկ արարած: Ողջ կյանքդ բաղկացած է այս մեկ օրից: Ի՜նչ կարճ է: Պետք է, որ թախծես, – այսպես էր ասում ծեր կաղնին ամենօր:
-Թախծե՞մ: Ինչպե՞ս, – թիթեռների հիմնական պատասխանն էր: – Իմ շուրջը ամեն-ինչ այնքան գեղեցիկ է, այնքան լուսավոր ու ջերմ, որ ես միշտ երջանիկ եմ:
-Բայց ընդամենը մեկ օր, հետո ամեն-ինչ վերջանում է:
-Վերջանո՞ւմ, – կրկնեց թիթեռը, – ինչպե՞ս է վերջանում: Դու նույնպե՞ս վերջանում ես:
-Ոչ: Ես գուցե ապրեմ քո կյանքի նման հազարավոր օրեր ու դա այնքան երկար է, որ դու չես կարող հիշել:
-Ես չեմ հասկանում, դու ապրում ես հազարավոր օրեր, իսկ ես՝ հազարավոր պահեր, ու ես երջանիկ եմ լինում: Արդյոք ամբողջ գեղեցկությունը վերջանո՞ւմ է, երբ դու մեռնում ես:
-Ոչ, – պատասխանեց ծառը, – այն շա՜տ ավելի երկար է տեւում, հավերժության չափ երկար, չեմ կարող անգամ ասել՝ որքան երկար:
-Դե, ուրեմն, – ասաց թիթեռը, – մենք միեւնույն ժամանակը ունենք ապրելու համար, միայն թե մենք տարբեր կերպ ենք հաշվում:
Ու այդ փոքրիկ արարածը պարեց ու լողաց օդում, զվարճացավ՝ մետաքսե ու թավշյա թեւերը թափահարելով բուրավետ քամիների մեջ, որոնք վայրի վարդերի ու ծաղկած ծառերի բույրով էին լցված: Երկար ու գեղեցիկ օրն այնքան լի էր անուշահոտությամբ ու ուրախությամբ, որ թիթեռը հոգնեց սեփական երջանկությունից ու վայելքից: Նրա թեւերը այլեւս անկարող էին թափահարել, ու նա դանդաղորեն ու զգուշորեն իջավ ու նստեց կանաչ խոտի վրա, գլուխը թափահարեց ու քնեց: Նա մահացավ:
-Խե՜ղճ, փոքրի՜կ Էֆեմերա, – բացականչեց կաղնին, – ի՜նչ կարճ կյանք ունեցար:
Եւ այդպես ամռան յուրաքանչյուր օր կրկնվում էր միեւնույն պարը, տրվում էին միեւնույն հարցերը ու ստացվում միեւնույն պատասխանները: Միեւնույնը կրկնվում էր արդեն տասնամյակներ: Նրանցից յուրաքանչյուրը հավասարապես երջանիկ եւ ուրախ էր:

Կաղնին արթուն մնաց գարնանային առավոտներին, ամառային կեսօրերին ու աշնանային երեկոներին: Հանգստի ժամանակն էր մոտենում: Ձմեռ էր գալիս: Փոթորիկները սկսել էին իրենց երգը:
-Բարի գիշե՜ր, բարի գիշե՜ր…
Այստեղ ու այնտեղ սկսեցին տերեւներ ընկնել:
-Մենք քեզ համար օրորոցային կերգենք ու կօրորենք քեզ: Քնի՜ր, քնի՜ր: Մենք հաճույքով կերգենք քեզ համար: Մենք կօրորենք քո ճյուղերը ու նրանք կշառաչեն հաճույքից: Անու՜շ քուն, անու՜շ քուն, սա քո երեք հարյուր վաաթսունհինգերորդ գիշերն է: Դու ամենաերիտասարդն ես աշխարհում: Անո՜ւշ քուն, ամպերը ձյուն կթափեն քո վրա ու կծածկեն քեզ՝ ջերմ ու ապահով: Անո՜ւշ քուն ու բարի երազնե՜ր:
Ու կանգուն կաղնին, տերեւներից մերկացած, հանգստի անցավ երկար ձմռան ընթացքում: Նա պետք է շատ երազներ ու կյանքում պատահած դեպքերը տեսներ, ինչպես մարդիկ են տեսնում: Այդ հսկա ծառը, նույնպես, մի ժամանակ փոքրիկ ճյուղ է եղել:
Ըստ մարդկանց կյանքի տեւողության, կաղնին արդեն ապրում էր իր չորրորդ դարը: Այն ամենամեծ ծառն էր անտառում: Նրա գագաթը ծածկում էր կողքի ծառերը ու երեւում էր անգամ ծովից: Նավաստիների համար այն ուղենիշ էր համարվում:
Եթե միայն իմանար, թե քանի մարդու աչք է հետեւում իրեն ամեն օր: Աղավնիները բույն էին կառուցել իր գագաթի ճյուղերի վրա, կկուները երգում էին ու իրենց ձայնը տարածում ողջ անտառով, իսկ աշնանը տերեւները կարմրում էին, թռչունների երամները հանգստանում ճյուղերի վրա, մինչ տաք երկրներ չվելը: Բայց արդեն ձմեռ էր, ծառը տերեւազուրկ էր ու տեսանելի էին նրա կորացած ճյուղերն ու բունը: Ագռավները հերթով գալիս-նստում էին նրանց վրա ու խոսում սկսվող դժվար ժամանակների մասին:
Հենց Սուրբ ծննդյան գիշերն էր, երբ կաղնին երազ տեսավ: Նա զգում էր՝ ինչպես է մոտենում տոնական ժամանակը ու երազում լսում էր եկեղեցիների զանգի ձայները ու ջերմություն զգում, ինչպես ամռան մի շոգ օր կզգար: Նրա հզոր գագաթը խոնարհվում էր կանաչ սաղարթի վրա, արեւի շողերը խաղում էին իր տերեւների ու ճյուղերի արանքում, իսկ օդը լի էր բույսերի ու ծաղիկների բույրով, գունավոր թիթեռները պարում էին իր շուրջը, ու ասես ամբողջ աշխարհը ստեղծվել է հենց նրանց համար: Ու այն ամենը, ինչ տեղի էր ունեցել կաղնու կյանքում, յուրաքանչյուր տարի, նա տեսնում էր իր երազում: Նա տեսնում էր հին ժամանակների ասպետներին, ազնվական կանանց՝ ձիերը հեծած իր կողքով անցնելիս:
Որսի սկիզբն ազդարարող շչակների հնչյուններն ու շների հաչոցը: Նա տեսավ թշնամու զինվորներին՝ գունավոր հագուստներով ու փայլուն զենքերով, աղեղներով ու վահաններով, ովքեր իրենց վրաններն էին տեղադրում ու հենց այդտեղից էլ հարձակվում: Հսկման խարույկները կրկին վառվեցին, տղամարդիկ սկսեցին երգել ու քնեցին իր հաստ բնի շուրջ: Նա տեսավ սիրահար զույգերի, ովքեր իրենց երջանկությունն էին գտնում իր հյուրընկալ ճյուղերի ու լուսնի լույսի տակ: Նրանք իրենց անուններն էին քանդակում իր կանաչ բնի վրա: Մի օր, երկար տարիներ առաջ, ուրախ զբոսաշրջիկները կիթառներ ու տավիղներ էին կախել իր կանաչ ճյուղերից: Հիմա, կարծես, կրկին կախված են, նա կրկին լսում է նրանց նվագի ձայնը: Աղավնիները երգում էին՝ կաղնու զգացողությունների մասին ու պատմում այն տարիների մասին, որ կաղնին դեռ պիտի ապրեր:
Ու, մի պահ, թվաց, թե ծառի յուրաքանչյուր ճյուղի ու արմատի մեջ նոր կյանք է սկսվում: Ծառը սկսեց ձգվել ու տարածվել: Որքան բարձրանում էր, նույնքան էլ հզորանում, լայնանում ու լիանում, չափերով մեծանում, ինքնաբավությունը ավելանում ու դրա հետ ավելանում էր նաեւ երջանկությունը, ջերմությունն ու պայծառությունը: Նրա գագաթային ճյուղերը արդեն ամպերից վեր էին անցել, իսկ թռչունների երամները հենց ճյուղերի տակով էին անցնում: Աստղերը նույնիսկ կեսօրին էին տեսանելի՝ վառ ու շողշողուն: Ի՜նչ երջանիկ պահեր էր ապրում ծեր կաղնին, ի՜նչ ուրախ ու անհոգ:
-Իսկ որտե՞ղ են կապույտ ծաղիկները, որ աճում են ջրի վրա, – հարցրեց կաղնին:
Նա ցանկանում էր, որ իր բոլոր սիրելիները իր կողքին լինեն:
-Մենք այստեղ ենք, մենք այստեղ ենք, – երգում էին նրանք:
-Իսկ որտե՞ղ է անուշաբույր ուրցը, որ ամռանն աճեց, եւ ջրաշուշանները, որոնք անցած ամռանը ծածկեցին երկիրը իրենց բույրով, եւ վայրի խնձորենիները՝ իրենց ծաղիկներով, եւ խիտ անտառը, որ ամեն տարի ավելի ու ավելի է հարստանում:
– Մենք այստեղ ենք, մենք այստեղ ենք, – երգեցին նրանք միաձայն: Նրանք կարծես նախապես էին հայտնվել կաղնու երազի մեջ:
– Սա շա՜տ գեղեցիկ է, չափազա՜նց գեղեցիկ իրական լինելու համար:- Նրանք բոլորն այստեղ են՝ մեծ ու փոքր: Կարո՞ղ է այսքան երջանկություն մեկ տեղում լինել:
– Երկնքում ու հավերժական կյանքում հնարավոր է,- կրկին միաձայն երգեցին բոլորը:
Ու ծեր կաղնին ավելի ու ավելի էր բարձրանում ու հանկարծ զգաց, թե ինչպես են արմատները պոկվում հողից:
-Այսպես ճիշտ է, այսպես շա՜տ լավ է, – ասաց ծառը, – այլեւս չկան ինձ պահող շղթաներ: Ես հիմա կարող եմ ավելի վեր բարձրանալ՝ դեպի լույսն ու փառքը: Ու բոլորը, ում ես սիրում եմ, ինձ հետ են գալիս: Բոլորը այստեղ են:
Այսպիսին էր ծեր կաղնու երազը: Ու մինչ նա երազում էր, հզոր փոթորիկը նրան տապալեց Սուրբ Ծնդդյան օրը: Ու ծովն ալեկոծվեց: Կաղնու արմատները պոկվեցին հողից հենց այն պահին, երբ նա երազում տեսնում էր իր բարձրանալը: Նա ընկավ ու իր երեք հարյուր վաթսունհինգ տարիները ավարտվեցին, ինչպես Էֆեմերաների մեկ օրը:
Ափին մոտենալուն պես նավաստիները նկատեցին ընկած կաղնուն:
-Ծառը ընկել է… ծեր կաղնին, մեր նշանակետը այլեւս չկա: Փոթորիկն է եղել պատճառը: Ո՞վ կփոխարինի նրան: Ավա՜ղ, ոչ-ոք, – բացականչեցին նավաստիները:
Սա կաղնու մահախոսականն էր՝ կարճ, բայց իմաստալի:
Արեւը դուրս եկավ ու փոթորիկն անցավ: Բոլոր եկեղեցիների զանգերը սկսեցին ղողանջել ու սկսվեց Սուրբծննդյան պատարագը:
Հնչում էին շարականներն ու ջերմացնում մարդկանց հոգիները: Իսկ կաղնին ավելի՜ ու ավելի էր բարձրանում իր վերջին երազում:

Многие дети сейчас любят фастфуд, конфеты и всякие сладости. Дети, в том числе я предпочитают есть фастфуд чем здоровую еду. Ещё есть не только еда а ещё и напитки. Например энергетики, коффе или газировки. В энергетике есть кофеин который может навредить нашему здоровью. Многие дети не осознают этого. Для многих это стало привычкой пить Энергетики. Я очень люблю есть фастфуд и сладости. Я не могу жить без этого. Для меня это стало привычкой или можно сказать даже зависимост. Я осознаю что это очень вредно, но я не могу не есть конфеты или фастфуд.

Ձկները հատուկ կառուցվածք ունեն, որը թույլ է տալիս նրանց հարմարվել ջրային միջավայրին և արդյունավետ կերպով գոյատևել օվկիանոսում: Հարմարավետության համար դրանք հաղթահարել են մի շարք մարտահրավերներ, որոնք հնարավոր դարձնում են լողալ և ճիշտ կողմնորոշվել ջրում:

1. Դիմադրություն և հավասարակշռություն ջրում
   Ջրի դիմադրությունը հաղթահարելու համար ձկների մարմինը ունի երկկողմանի տափակացած ձև, ինչը թույլ է տալիս նրանց հեշտությամբ շարժվել: Լորնապատած, շրջհոսելի մարմինը օպտիմալ հարմարվել է շարժվելու պայմաններին:
2. Տեղաշարժման ունակություններ
   Ձկները ունեն երկակի զույգ լողակներ (վերին և ստորին), որոնք թույլ են տալիս նրանց ապահով ու կայուն տեղաշարժվել ջրում: Լողակները նաև գործում են որպես ուղղորդիչներ և հավասարակշռության պահպանողներ:
3. Աղիքի պատի լողափամփուշտը
   Սուզվելու և վեր բարձրանալու ունակությունը ձկները ձեռք են բերում հատուկ լողափամփուշտի միջոցով, որը լցվում է կամ դատարկվում գազերով՝ ձկան քաշի փոփոխության միջոցով:
4. Ձկների մարսողական համակարգը
   Ձկները սնվում են տարբեր օրգանիզմներով՝ ինչպես բույսեր, այնպես էլ կենդանի խեցգետնակերպեր կամ միջատներ: Ձկների մարսողական համակարգը սկսվում է բերանից, անցնելով կերակրափողը, ստամոքսը, աղիներն ու ավարտվում է հետանցքով: Սննդի մարսումն ուհանում է լյարդի և ենթաստամոքսային գեղձերի օգնությամբ:
5. Արտազատական համակարգ
   Ձկները ունեն զույգ շագանակագույն երիկամներ, որոնք խառնված են արյան հետ և են ձևավորում մեզ: Մեզի ձևավորման և հեռացման գործընթացը կատարում են միզածորաններ ու միզապարկ:
6. Շնչառական համակարգ
   Ձկները ջրում լուծված O2 կլանում են իրենց խռիկների միջոցով: Շնչառական օրգանները մի քանի խռիկային աղեղներ և թերթիկներ ունեն, որոնք ապահովում են արդյունավետ գազափոխանակություն՝ O2-ի կլանումն ու CO2-ի հեռացումը:
7. Արյունատար համակարգ
   Ձկները ունեն փակ արյունատար համակարգ, որտեղ արյունը circulates մի շրջանով՝ փորոքից դեպի զարկերակներ, ապա դեպի հյուսվածքներ ու վերջում վերադառնում է նախասիրտ:
8. Նյարդային համակարգ
   Ձկների նյարդային համակարգը ունի լավ զարգացած գլուխուղեղ և ողնուղեղ: Նյարդային համակարգը կառավարում է մարմնի շարժումները և կարգավորում կենսագործունեության հիմնական գործընթացները:
9. Զգայարաններ
   Ձկները լավ կողմնորոշվում են իրենց շրջապատում՝ օգտվելով զարգացած զգայարաններից, ինչպիսիք են տեսողական, հոտառական, լսողական և շոշափելիքը: Որպեսզի կատարվի ավելի ճիշտ կողմնորոշում ջրային միջավայրում, ձկները օգտագործում են նաև կողագիծը, որը իրենց թույլ է տալիս զգալ ջրի տատանումները, հոսանքը և ազդակները:

Այսպիսով, ձկների յուրահատուկ կառուցվածքը և հարմարվողականությունը թույլ են տալիս նրանց կյանքի մնալ ջրային միջավայրում և կատարելագործել իրենց կենսակերպը:

1.

Հայաստանում հանդիպում են կարմրախայտ, արզնի ձուկ, գիշատիչ ձկներ ինչպես պատառիկի ձուկ։

2.

Ձկների մարմինը տափակ է հեշտացնում է շարժումը ջրում։ Այն ունի բերան, աչքեր, խռիկներ շնչառության համար ինչպես նաև լողակներ հավասարակշռություն պահպանելու և տեղաշարժվելու համար։

3.

Լողակները օգնում են ձկներին պահպանել հավասարակշռություն և տեղաշարժվել ջրում։

4.

Լողափամփուշտը ձկան մարմնում գտնվող օրգան է, որը լցվում է գազերով կամ դատարկվում՝ փոխելով ձկան քաշը, թույլ տալով սուզվել կամ վեր բարձրանալ։